Tata potrzebny od początku!

Rola ojca jest praktycznie niezdefiniowana. Zdaniem respondentów matka jest niezbędna w pierwszym miesiącach życia dziecka, natomiast ojca praktycznie może nie być . Według psychologów rodzinnych obecność ojca, od pierwszych chwil po narodzeniu dziecka, wpływa korzystnie na jego rozwój.

Psycholodzy rodzinni potwierdzają, że w wielu rodzinach panuje przekonanie, że obecność ojca w pierwszym okresie życia dziecka wcale nie jest potrzebna: na początku maluch przecież praktycznie tylko je i śpi, w przedszkolu jest wychowawczyni, w szkole nauczycielka, nad wszystkim niezawodnie czuwa mama, po co więc dodatkowo męczyć zapracowanego tatę? Z jednej strony winę za to ponosi czynnik ekonomiczny, który jest ważny w wyznaczaniu podziału obowiązków w polskich gospodarstwach domowych, gdzie tradycyjnie to matka wychowuje dziecko, a ojciec odpowiedzialny jest za utrzymanie rodziny. Z drugiej strony rządzący nami stereotyp postrzegania roli mężczyzny wpływa na samoocenę ich jako ojców. Gdy mężczyznom zadano pytanie: „kim jestem?” w przeważającej większości odpowiadali, że człowiekiem (34,3 %), kolejnymi identyfikacjami są bycie mężem (28,5%) i mężczyzną (14,3%). Mężczyźni czują się również Polakami, a dopiero na piątym miejscu ojcami (7,9%) .

Tymczasem okazuje się, że założenie, iż ojciec nie jest potrzebny w pierwszych miesiącach po urodzeniu dziecka, jest błędne… „W pierwszym okresie życia dziecka obecność ojca jest niezbędna choćby dla zrównoważenia emocji noworodka” – mówi Michał Wroński, psycholog, trener umiejętności psychospołecznych, zawodowo m.in. prowadzący warsztaty dla rodziców i nauczycieli przedszkolnych, współpracownik Fundacji Rozwoju Dzieci im. Komeńskiego oraz Inicjatywy Tato.Net, a prywatnie szczęśliwy mąż i tata 4-letniego Jasia i 2-letniej Zuzi. „Małe dziecko wyczuwa emocje rodziców, a ojciec w tym czasie może być ogromnym wsparciem emocjonalnym dla matki. Może on mieć ogromny wkład w zapewnienie spokoju noworodkowi” – dodaje. Z doświadczeń Michała Wrońskiego wynika, że w pierwszym okresie życia dziecka pomiędzy rodzicami i dzieckiem rodzi się więź poprzez dotyk. Dziecko wyczuwa puls rodziców i jest on pewnego rodzaju sposobem komunikowania się z nimi. Dlatego warto, aby ojciec uczestniczył w tworzeniu tej więzi: trzymając często dziecko na rękach, kołysząc je na przykład do snu, albo gdy płacze, czy też uczestnicząc w karmieniu.

Wypełnianie obowiązków ojcowskich już od pierwszych dni po urodzeniu dziecka, ułatwiają niektóre zapisy obowiązującego w Polsce prawa. Rewolucyjnym rozwiązaniem stał się urlop ojcowski, który znaczenie przyczynia się do przełamywania stereotypów na temat roli kobiety i mężczyzny zarówno
w domu, jak i w miejscu pracy. W kodeksie pracy urlop ojcowski obowiązuje od 1 stycznia 2010 roku. W świetle art. 1823 Kodeksu pracy, ojciec dziecka może wziąć tzw. urlop ojcowski także wtedy, gdy na urlopie macierzyńskim przebywa już matka (matka nie może w zamian wykorzystać tego urlopu). Wymiar urlopu ojcowskiego wynosi do końca 2011 roku – 1 tydzień. Natomiast od 1 stycznia 2012 roku wymiar urlopu wzrośnie do 2 tygodni. Na skorzystanie z urlopu ojcowie mają rok od momentu urodzenia się dziecka. Uprawnienie przysługuje również wtedy, gdy na urlopie macierzyńskim przebywa matka dziecka. Urlop dla taty ma charakter fakultatywny, a więc trzeba się o niego pisemnie upomnieć.

Powoli urlopy ojcowskie zyskują na popularności . Jednak nadal istnieje duża potrzeba prowadzenia kampanii informacyjnej na ten temat. „Silenie zakorzenione stereotypy podziału ról kobiecych i męskich sprawiają, że mężczyźni niechętnie składają wnioski do swoich pracodawców o urlop ojcowski. Ponadto fakultatywny charakter tego świadczenia sprawia, że dotychczas niewielu ojców zdecydowało się na skorzystanie z tej formy wsparcia. Dodatkowo niedoinformowanie i nieznajomość praw mężczyzn w tym zakresie powoduje, że nie jest to zjawisko tak powszechne jak w krajach Europy Zachodniej” – mówi Maja Branka, ekspertka Idei Zmiany.

Kolejną istotną nowelizacją Kodeksu pracy w odniesieniu do rodzicielstwa jest prawo do dobrowolnego dodatkowego urlopu macierzyńskiego bezpośrednio po zakończeniu podstawowego urlopu macierzyńskiego (obowiązuje od 1 stycznia 2010 r.). Z tego rozwiązania może skorzystać również ojciec pod warunkiem, że matka dziecka wykorzysta po porodzie co najmniej 14 tygodni.

W wyniku emancypacji kobiet i ewoluowania modelu mężczyzny jego rola w wychowaniu dziecka zmienia się. Ojcowie coraz częściej uczestniczą choćby w przewijaniu czy kąpaniu dzieci. Później rola ojca może znacznie się zwiększyć, jeśli odpowiednio wcześnie będzie on budował relacje typu: „Gdy mam problem, to idę do taty". Pierwszy okres życia dziecka jest dla ojca pewnego rodzaju inwestycją w budowanie relacji, która potem procentuje.

Informacja prasowa