Nowogród. Chcą zachować pamięć niedocenionych działaczy

- Emigracja niepodległościowa była przez ostatnie ponad 200 lat, w zasadzie bardzo ważnym elementem życia politycznego, ale także kulturalnego, naukowego narodu polskiego. Tak się złożyło że od końca XVIII wieku, duże grupy polskich przedstawicieli były zmuszone szukać schronienia w innych krajach, tak żeby tam prowadzić swobodną działalność. Jest to istotny problem badawczy - mówi prof. Jana Snopko z Uniwersytetu w Białymstoku, współorganizator wydarzenia.

Dariusz Magier, dyrektor instytutu Historii Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach z kolei dodaje, że celem tego spotkania jest właśnie podkreślenie istotny tej emigracji na dzieje Polski.

- Dzisiejsza konferencja to początki badań tak naprawdę. Przez najbliższe dwa dni poznamy kilkadziesiąt postaci, ale myślę, że ta baza jest nie do wyczerpania - podkreśla Magier.

Krzysztof Sychowicz, naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych w Białymstoku rozpoczynając konferencję, zaznaczał, że nie bez powodu spotkali się w Nowogrodzie.

- Chcemy, by temat wybrzmiał także w niewielkich miejscowościach, które również zostały dotknięte problemem emigracji, przymusowych wysiedleń, czy wyjazdów spowodowanych burzliwymi wydarzeniami politycznymi - mówił Krzysztof Sychowicz.

W ramach konferencji przewidziane jest podjęcie trzech paneli tematycznych:

Przedstawiciele życia publicznego – tematem panelu będą osoby ze środowiska wychodźczego, których działalność polityczna, kulturalna i społeczna miała decydujący wpływ na całokształt emigracyjnego życia. Będzie nim również analiza rozmaitych grup społecznych i zawodowych, które zaangażowane były w działania organizacji społecznych, instytucji literackich, oświatowych, wydawniczych, gospodarczych czy mediów. Oczekiwane są artykuły prezentujące różne formy aktywności podejmowanej na polu zawodowym i w życiu prywatnym, rzutujące na propagowanie sprawy polskiej na arenie międzynarodowej oraz na zachowanie świadomości narodowej wśród środowisk emigracyjnych podlegających procesom asymilacyjnym.

Duchowieństwo – panel będzie dotyczył zarówno roli Kościoła w podtrzymywaniu tradycji narodowych i niepodległościowych wśród środowisk polonijnych, zaangażowania Kościoła w pomoc osobom opuszczającym kraj, jak i losów polskiego duchowieństwa na emigracji. Oczekiwane są wystąpienia przedstawiające całokształt codzienności emigracyjnej w oparciu o wybrane biogramy postaci duchownych.

Emigracja w oczach własnych i władz PRL – panel poświęcony problemom emigracji widzianym przez pryzmat pamiętników, wspomnień i korespondencji w konfrontacji do obrazu tych samych zagadnień w oficjalnych dokumentach. Dotyczy to zarówno materiałów wytworzonych przez samą emigrację, jak i dokumentów władz partyjnych oraz organów bezpieczeństwa komunistycznej Polski.